OKRZESZYN

Okrzeszyn (przed 1945 niem. Albendorf, krótko po wojnie Albinów)



Wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Lubawka, w tzw. Worku Okrzeszyńskim, nad rzeką Szkło. Nieopodal Okrzeszyna znajduje się granica polsko-czeska.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie jeleniogórskim.



Okrzeszyn został założony prawdopodobnie przez Czechów w XI wieku. Pod koniec XIII w. jako własność księstwa świdnickiego, został podarowany cystersom z Krzeszowa, pozostając w ich posiadaniu aż do 1810 roku. W wiekach XVII i XVIII w Okrzeszynie rozwijało się tkactwo i obróbka kamieni. W XIX w. znajdowała się tu kopalnia węgla kamiennego, w miejscowości funkcjonowała wówczas gorzelnia i browar. Upadek Okrzeszyna nastąpił po 1945 roku, kiedy zamknięto przejście graniczne, utrudniając tym samym ruch turystyczny.



Od 1947 r. teren w pobliżu wsi był obiektem poszukiwań rud uranu. Kopalnia uranu Okrzeszyn, mimo pewnego zaawansowania w budowie, nigdy jednak nie podjęła wydobycia.[1].
Od 1889 r. Okrzeszyn stanowił stację końcową nieczynnej już linii kolejowej wiodącej z Kamiennej Góry. Linia ta została zbudowana przez spółkę akcyjną Kolejka Zadrnańska (niem. Ziederthalbahn AG), po II wojnie światowej włączono ją w struktury PKP. Do 1954 r. kursowały na niej pociągi pasażerskie, do 1959 r. - towarowe. Popadającą w ruinę trakcję kolejową rozebrano w 1973 r., do dziś zachował się zbudowany z czerwonej cegły budynek stacji Okrzeszyn.

             Końcowa stacja pkp w Okrzeszynie

Kopalnia uranu Okrzeszyn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacji, szukaj
Kopalnia uranu Okrzeszyn – nieczynna, głębinowa kopalnia rudy uranowej w pobliżu wsi Okrzeszyn, w gminie Lubawka, w powiecie kamiennogórskim, należąca do grupy poszukiwawczej dawnych Zakładów Przemysłowych R-1, nadzorowanych wówczas przez ZSRR.

Wylot sztolni nr 1 znajdował się u podnóża góry Węglarz, na południowym krańcu wsi, 100-120 m na północny wschód od miejsca, w którym rzeka Szkło dopływa do granicy polsko-czeskiej oraz ruin kościoła. Około 200 m na wschód od tego miejsca znajdował się szyb nr 1 (obecnie widoczna jest tu kilkumetrowa hałda).
Szyb nr 2 drążony był ok. 650 m w kierunku zachodnim od nieistniejącej obecnie stacji kolejowej Okrzeszyn, u podnóża Jańskiej Góry w dolinie Beczkowskiego Potoku, na prawym jego brzegu. Widoczne są tu pozostałosci dawnych budynków.


Historia 

Rozpoznanie złoża rozpoczęła w 1947 r. grupa poszukiwawcza Zakładów R-1. Do 1951 r. przeprowadzono głównie wiercenia powierzchniowe, których wyniki były obiecujące. Rozpoczęła się budowa kopalni – w 1954 r. postawiono dwie drewniane, prowizoryczne wieże wyciągowe, a przy nich budynki maszynowni. Od 1955 r. prowadzono roboty podziemne.
Plany zakładały wykonanie trzech poziomów wydobycia na głębokosci 140, 214 i 314 m, z czego poczatkowo miano eksploatować dwa płytsze, a później dwa głębsze. Szacunek zakładał wydobycie dzienne w wielkości ok. 142 t rudy oraz 535 t kamienia. Kopalnię zaliczano do pierwszej kategorii zagrożenia gazowego i trzeciej kategorii pyłowego, przy niewielkim zagrożeniu wodnym (750 l/min i 1000 l/min przy zejściu na poziom 314 m).
Złoże miano eksploatować systemem ścianowym, urabiając je ręcznie za pomocą młotków i wiertarek elektrycznych. Odstawianie urobku planowano przy pomocy lekkich przenośników zgrzeblowych, a dalszy transport wagonikami ciągniętymi akumulatorową lokomotywą elektryczną typu Ld a/1. Przewidywano użycie ok. 150 wagonów i 4 lokomotyw.
Planów nie zrealizowano do końca. Wydrążona została tylko sztolnia nr 1 oraz szyby nr 1 i 2, oba o wymiarach 4,476 m × 1,85 m. Szyb nr 1 został zagłębiony na 230 m. Planowano jego wykorzystanie wyłącznie jako wdechowy szyb wentylacyjny, zakryty po zdemontowaniu wieży, z awaryjnym kołowrotem. Szyb nr 2 miał być głównym szybem wydobywczym i wentylacyjnym wydechowym. Zagłebiono go do 214 m.
Ogrodzony siatką i drutem kolczastym teren kopalni przy szybie nr 2 miał powierzchnię 4,14 ha. Postawiono na nim 20 budynków i urządzeń powierzchniowych: m.in. wspomniane już wieżę i maszynownię oraz estakadę transportową, kompresownię, suszarnię ubrań, magazyn rdzeni grupy wiertniczej, warsztat ciesielski, budynek piły tarczowej, sztygarówkę z warsztatem ślusarskim i stację wysokiego napięcia 40/10 kV. W większości były to jednak budowle prowizoryczne. Ustawione były też tory o szerokości 50 cm, na hałdzie budka na narzędzia, zaś przy bramie wjazdowej portiernia.
Udało się dotrzeć do złoża, jednak dalsze prace zostały przerwane. Przez pewien czas trwały jeszcze prace konserwacyjne, licząc na późniejszą rozbudowę i uruchomienie wydobycia. W ostateczności eksploatacja nie ruszyła tu nigdy z powodów ekonomicznych.
Dokumentacja kopalni znajduje się archiwum państwowym w Jeleniej Górze.

  Dawne przejście graniczne Okrzeszyn - Petřikovice